Türk Medline
Dokran

ALKOL KULLANIM BOZUKLUKLARINDA TARAMA TESTLERİ VE BİYOKİMYASAL BELİRLEYİCİLER

S GÜL, Y AKVARDAR

Bağımlılık Dergisi - 2008;9(3):141-147

Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD

 

Tarama testleri alkol kullanım bozukluklarının saptanmasını kolaylaştırır. CAGE (Cut down. Annoyed, Guilty, Eye-opener) ve Alkol Kullanım Bozuklukları Tanıma Testi (AKBTT) (AUDIT; Alcohol Use Disorders Identification Test) yaygın kullanılan tarama testleridir. Michigan Alkolizm Tarama Testi‘nin (MATT) (MAST; Michigan Alcoholism Screening Test) seçiciliği düşüktür. Kısa tarama testleri (CAGE ve AKBTT gibi) daha yüksek geçerlilik göstermektedir. Tarama testlerinin kısıtlılığı olguların bellek ve dürüstlüklerine güvenilmesini gerektirmeleridir. Alkolün neden olduğu bellek sorunlarının yanında, bu bozukluklarda yadsımanın sık görülmesi testlere olan güveni azaltmaktadır. Bu nedenle biyokimyasal belirleyicilere de gereksinim duyulmaktadır. Karbonhidrattan yoksun transferin (CDT, carbonhydrate-deficient transferrin), son 20 yılda üzerinde yaygın olarak çalışılan ve en çok ümit veren ağır içicilik belirleyicisi olmuştur. Ancak karışık test yöntemi, yüksek maliyet ve ulaşılabilirlik sorunu vardır. GGT‘nin (gama-glutamiltransferaz) duyarlık bakımından CDT‘den daha az tanısal değer taşıdığı bildirilse de kolay ulaşılabilir olması, ucuzluğu ve basit test yöntemi gibi avantajları vardır. CDT‘nin en önemli avantajları yüksek özgüllüğü ve nüks belirleyicisi olarak uygunluğudur. GGT bu açılardan CDT‘ye göre kısıtlılık göstermektedir. Alkol kullanım bozukluklarının objektif göstergeleri olarak yeni belirleyiciler üzerinde çalışmalar sürmektedir. CDT dışında beta-heksozamînidaz ((3-Hex) ve 5-hidroksitriptofol (5-HTOL) üzerinde durulmaktadır. Tarama testleri ve biyokimyasal belirleyicilerin değerli olduğu alanlar; tedavide motivasyon artırma, bazı iş kollarında güvenlik önlemi amacıyla kullanım, toplum sağlığı çalışmaları ve diğer bilimsel çalışmalardır.