CAHİT KALKAN, MEHMET EMİN AYDEMİR
Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi - 2017;31(3V):255-259
Bu araştırmada Elazığ Bölgesindeki bazı sürülerde koyunlarda yavru atmaların oranları ve serolojik yönden brusellozis ve salmonellozisin prevalansının belirlenmesi amaçlanmıştır. Materyal olarak 47 işletmeye ait 15.255 baş gebe koyun incelendi. Bunların içinde abort yapan 1.722 baş koyundan 433ü ve abort görülmeyen 65 baş koyundan toplam 498 adet kan serumu alınarak brusella ve salmonella varlığı araştırıldı. Ayrıca işletmelerden, hayvan sayısı, ırkı, yavru atmanın gebeliğin kaçıncı aylarında olduğu, daha önce aynı hayvanda yavru atma problemlerinin olup olmadığı gibi bilgiler de toplandı. Serum örneklerinin salmonella yönünden incelenmesi lam aglütinasyon testi yöntemiyle, brusella yönünden incelenmesi ise önce rose-bengal plate test (RBPT) yöntemiyle yapıldı. Daha sonra aglütinasyon veren ve pozitif olan serumların antikor titrelerinin ortaya konması için brusella tüp aglütinasyon testi ile gerçekleştirildi. Yavru atma oranının ortalama %11.29 olduğu tespit edildi. Brusella sonuçları değerlendirildiğinde 1/20 titrede %2.08 ve 1/40 titrede %0.92 olmak üzere toplamda %3 oranında pozitif sonuç olduğu belirlendi. Salmonella pozitif sonuçların oranları ise %5.77 olarak bulundu. İncelenen yavru atma vakalarında en büyük oranın 3 ve 4 yaş grubunda olduğu görüldü. Morkaraman ırklarda %12.53 Akkaramanlarda %10.73 oranda yavru atma belirlendi. Sonuç olarak Elazığ çevresinde koyunlarda yavru atma oranlarının çok yüksek olmamakla birlikte yine de önemli ekonomik kayıplara neden olduğu kanaatine varıldı. Bununla birlikte yavru atmaya neden olan hastalıklardan brusellozis ve salmonellozisin yavru atma vakaları içinde önemli bir yer tutmadığı, diğer hastalıklar ve bakım ve beslenme etkenleri açısından incelenmesi vaka oranını azaltabileceği kanaatine varıldı.
