A ÖZERDEM, Z TUNCA, H AYDIN, Y ÖRS, Ö KARAÇAM
Türkiye'de Psikiyatri - 2008;10(3):123-128
Kanıta dayalı tıp (KDT), son on beş yıl içinde tıp literatüründe başat bir rol oynamış, kanıta dayalı psikiyatri (KDP) de onun ilkelerinin psikiyatriye uygulanmasıyla geliştirilmiştir. Başlangıçta KDT psikiyatride diğer tıp alanlarına göre daha az bir etki yaratmışsa da bu durum zaman içinde değişmiştir. KDP‘nin en büyük güçlüğü, psikiyatrik tanılandırma sisteminin KDT için çok uygun olmamasıdır. Ayrıca klinik çalışmaların sonuçlarının değerlendirilmesiyle ilgili birtakım güçlükler vardır. Tüm bunlara rağmen KDT‘nin temel yöntemi olan meta-analiz de, özelikle bin dokuz yüz doksanlı yıllardan itibaren psikiyatride yaygın uygulama alanı bulmuştur. Bu yazıda meta-analizin güçlü ve zayıf yönleri kısaca gözden geçirilmektedir. Ayrıca klinik psikiyatrinin temel yöntemi olan olgu formülasyonunun bileşenleri kısaca irdelenmektedir. KDT ve KDP bilimsel felsefe açısından değerlendirilirse en önemli sorun kanıt ve veri terimleri ile bir tıp dalı olarak psikiyatrinin konumudur. Genel olarak tıp ve psikiyatri, uygulamalı disiplinler içinde yer almaktadır ve klinik araştırmalarda temel bilimlerin anlayış, yaklaşım ve yöntemleri geçerlidir. Öte yandan söz konusu temel bilimlerde dahi kanıt teriminin artık pek kullanılır olmayışı, önemli bir felsefi sorundur. Bu yazıda kanıta dayalı tıp, meta-analiz ve kanıta dayalı psikiyatri ve bu kavramların bilimsel felsefe açısından yeri güncel literatür ışığında irdelenmekte ve tartışılmaktadır.
