DİLER ASLAN, GAMZE CAN YILMAZTÜRK, NALAN AKALIN, MEHMET AKİF BÜYÜKBEŞE, YURDAER SERMEZ, SEMİN FENKÇİ
Türk Biyokimya Dergisi - 2011;36(4):374-383
Farklı laboratuvarlar ya da yöntemler arasındaki eşdeğer veya uyumlu test sonuçları kaliteli sağlık bakımı için temel gerekliliklerdendir. Bu bağlamda, standardizasyon çalışmaları dünya genelinde yürütülmektedir. Standardizasyonun temel hedefi hasta test sonuçlarının harmonizasyonudur. Standardizasyon metrolojik ilkelere göre yapılandırılır. Analit için referans sistem yapılandırılmış olsa da hasta sonuçlarında laboratuvarlar arasında uyumluluk sağlanamayabilmektedir. Laboratuvarlararası veya yöntemler arası karşılaştırma çalışmaları test sonuçlarının uyumluluğu hakkında kanıta dayalı bilgiler sağlar. Bu yol aynı zamanda net olarak tanımlanmamış ve referans yöntemleri bulunmamış analitlerin harmonizasyonunun sağlanması için de yararlıdır. Çalışmamızın amacı yürütmüş olduğumuz HbA1c laboratuvarlar arası karşılaştırma çalışması bağlamında, etkili sağlık hizmetleri için ulusal harmonizasyon sisteminin önemini tartışmaya açmaktır. Dünyada sürdürülen klinik laboratuvar test sonuçlarının standardizasyonu ve harmonizasyonu çalışmaları ve gelişmeler değerlendirildi; global HbA1c standardizasyonu özetlendi, ve ulusal boyutta standardizasyon ve harmonizasyon konusunda örnek olabileceği kanısıyla yürütülmüş olan HbA1c laboratuvarlar arası karşılaştırma çalışması sonuçları değerlendirildi. Örnek çalışmamızda, bias düzeyleri hedef değerlerde bulunurken laboratuvarlar arasındaki değişkenlik katsayıları her iki normal ve patolojik düzey için hedef düzeyden yüksek bulundu. Bir miktar bilgi sağlayıcı sonuçlar elde etmiş olsak da daha çok laboratuvarın katılımıyla karşılaştırma programları yürütülmeli ve uygun olan her analit için ulusal harmonizasyon sistemi yapılandırılmalıdır.
