UFUK KUTLUANA, NEVİN ORUÇ, SELMA DİNÇER TEKEKOĞLU, NEŞE ÇALLI DEMİRKAN, BEYZA AKDAĞ, MUSTAFA YILMAZ, NADİR YÖNETÇİ, ÖMER ÖZÜTEMİR
Pamukkale Tıp Dergisi - 2018;11(3):321-327
Amaç:Uzun dönem methotrexat kullanımı artmış karaciğer hasarı ve fibrozis riski ile ilişkilidir. Leflunomid hastalık modifiye edici bir ilaçtır. Leflunomid nükleer faktör kappa B aktivasyonunun güçlü bir inhibitörüdür. Aynı zamanda anti-oksidan aktivitesi de vardır. Bu deneysel çalışmada methotrexat’ın neden olduğu karaciğer toksisitesinde leflunomid tedavisinin etkinliği araştırılmıştır. Gereç ve yöntem: 39 rat 4 gruba ayrılmıştır. Methotrexat’a bağlı karaciğer toksisitesi tek doz 20mg/kg methotrexat’ın periton içine injeksiyonu ile oluşturulmuştur. Ardından leflunomid 5 gün boyunca 10 mg/ kg dozda verilmiştir. Ardından serum örnekleri ve homojenize karaciğer örnekleri toplanmıştır. Serum alanin aminotransferaz, alkalin fosfataz, superoxide dismutaz, myeloperoxidaz aktivitesi, glutatyon düzeyleri çalışılmış ve histopatolojik değerlendirme yapılmıştır. Bulgular: Leflunomid tedavisi tedavi almayan gruba göre karaciğer semikantitatif skalaya bağlı histopatolojik değerlendirmede anlamlı düzelme sağlamıştır (Patolojik skor 1.1+0.7 ve 5.1+2, p<0, 01). Leflunomid tedavisi Kuppfer hücre aktivasyonunu anlamlı derecede iyileştirmiştir. (Aktive Kuppfer hücre skorunda yükselme 0.2+0.6 ve 2.5+1.01, p = 0.001). Leflunomid tedavisi alan grupta Methotrexat toksisite grubuna göre serum alanin aminotransferaz, alkalin fosfataz düzeyleri düşük, glutatyon seviyesi, superoxide dismutaz ve myeloperoxidaz aktivitesi benzer bulunmuştur. Sonuç:Bu deneysel modelde leflunomid tedavisi methotrexat’a bağlı karaciğer toksisitesini iyileştirmektedir.
