AHMET ÖZBİLGİN, İBRAHİM ÇAVUŞ, AHMET YILDIRIM, TUĞBA KAYA, HATİCE ERTABAKLAR
Türkiye Parazitoloji Dergisi - 2018;42(1):11-19
Amaç: Kutanöz leishmaniasis (KL) tedavisinde ülkemizde antimon bileşiklerinden meglumin antimonat (Glucantime®, Fransa) ve sodyum stiboglukonat (Pentostam®, İngiltere) kullanılmaktadır. Çalışmamız, bu konuda çalışmalar planlayan genç araştırmacılara rehber olacak şekilde, in vitro ve in vivo modellerde ilaç direnç testlerinin ve etken madde taramalarının yapılmasına temel ve kaynak oluşturması amacıyla planlanmıştır. Yöntemler: Bir KL izolatı sıvı nitrojenden çıkarıldıktan sonra internal transcribed spacer 1 (ITS1) problu gerçek-zamanlı polimeraz zincirleme reaksiyonu (PZR) testi uygulanarak genotiplendirilmiştir. Meglumin antimonat ve sodyum stiboglukonat’a karşı ilaç direncini belirlemek için in vitro ve in vivo direnç testleri uygulanmıştır. In vitro ilaç direncini araştırmak için hemositometre ve XTT (sodium 3, 39-[1-(phenylaminocarbonyl)- 3, 4-tetrazolium]-bis (4-methoxy-6-nitro) benzene sülfonik asit hidrat) yöntemleri, in vivo ilaç direncini araştırmak için ise farelerde KL modelleri kullanılmıştır. Bulgular: Kullanılan izolatın PZR ile ITS1 bölgesine göre yapılan genotiplendirmeyle Leishmania tropica olduğu saptanmıştır. In vitro ilaç direnç testlerinde meglumin antimonat’a göre sodyum stiboglukonat’ın daha etkili olduğu görülmüş fakat istatistiksel olarak belirgin bir fark görülmemiştir (p>0, 05). In vivo çalışmalarda ise meglumin antimonat ve sodyum stiboglukonat tedavisinin ayaktaki lezyonları enfeksiyonun 5. haftadan sonra küçültmeye başladığı ve 3 ay sonunda her iki ilacın uygulandığı gruplarda klinik ve parazitolojik iyileşme olduğu görülmüştür. Sonuç: Çalışacak genç araştırmacılar için rehber niteliğinde olacak şekilde in vitro ve in vivo modelde ilaç direnç testleri ve etken madde tarama yöntemleri temel ve basit olarak verilmiştir.
