ŞENİZ DEMİRYÜREK, NİLÜFER N TURAN, A TUNCAY DEMİRYÜREK
Genel Tıp Dergisi - 2004;14(4):163-169
Amaç: Hidroksil radikali ve nitrojen diokside dekompoze olan peroksinitrit, nitrik oksit ile superoksit radikalinin reaksiyonu ile oluşur. Peroksinitrit ve onun dekompozisyon ürünleri, lipid peroksidasyonunu başlatabilen ve sürdürebilen güçlü oksidan türleridir. Peroksinitrit tirozin rezidüleriyle nitrotirozin oluşturmak üzere etkileşir ve nitrotirozin in vivo peroksinitrit oluşumunun göstergesi olarak yaygın olarak kullanılır. Bu derlemenin amacı, peroksinitritin akciğerlerdeki etkileri ve akciğer hastalıklarındaki rolü ile ilişkili son bilgilerin özetlenmesidir. Ana bulgular: Peroksinitrit, akciğer epitel hücrelerinde doz-bağımlı olarak lipid peroksidasyonuna yol açabilir. Peroksinitritin akciğerdeki oksidatif hasarda rolü olduğuna ve havayolu aşırı duyarlılığında, pulmoner inflamasyonda, surfaktan proteini hasarında veya epitel hasarında yer aldığına dair bulgular vardır. Peroksinitrit, proteinler, lipidler, karbohidratlar ve nükleik asitleri de içeren birçok biyomolekülle reaksiyona girebilir. Peroksinitrit nitratlayıcı ajan olarak etki eder, serbest veya proteine bağlı tirozin rezidülerini modifiye eder ve nitrotirozin oluşturur. Birçok akciğer hastalıklarında nitrotirozin düzeylerinin arttığı bulunmuştur. Astma, endotoksin şoku, akut respiratuvar distress sendromu, hiperoksi, sigara dumanının indüklediği pulmoner bozuklukları veya iskemi-reperfüzyon hasarını da içeren birçok akciğer bozukluklarının patofizyolojisi peroksinitrit oluşumunun artmasıyla ilişkili olabilir. Sonuç: Peroksinitrit solunum fonksiyonlarını modifiye edebilir ve birçok inflamatuar akciğer hastalıklarının patofizyolojisinde rol oynayabilir.
