ÖZGÜR BAYKAN, SEMA BÜLTE
Türk Klinik Biyokimya Dergisi - 2018;16(1):42-47
Amaç: Tanı koyma sürecinde laboratuvarların rolünün artması test sayılarında artış ile sonuçlanmıştır. Ancak bu durum beraberinde ilave iş yükü ve zaman kaybı yanında maliyetlerde de artış olarak karşımıza çıkmaktadır. Gereksiz istemlerin azaltılması hem iş yükü hem maliyetler hem de hastaların bekleme süresini azaltacaktır. Biz de çalışmamızda uygunsuz test isteminin etkisini ölçmek amacıyla, test istem panelinde hekimlerin alışageldikleri test yerleşimlerini değiştirmenin, tetkik istem sayıları üzerine etkisini incelemeyi amaçladık. Gereç ve Yöntem: Çalışmamıza beşi biyokimya laboratuvarında (amilaz, lipaz, fosfor, magnezyum ve LDH), dokuzu hormon laboratuvarında çalışılmakta olan (ATG, Ca-125, Ca 15-3, Ca 19-9, CEA, folat, vitamin B12, serbest T3 ve serbest PSA) testler dahil edildi. Klinisyenlerin istem sayfalarındaki testlerin yerleşimi 3 yıldır alışılagelmiş olan yerinin dışında ayrı bir sekmeye alındı. Yeri değiştirilmeden önceki 3 ay ve değiştirildikten sonraki 3 aylık verileri ay ay belirlenerek toplam test sayısına oranları hesaplandı. Birinci aydaki oran %100 kabul edilip, sonraki ayların birinci aya göre % değişimleri belirlendi. Bulgular: Biyokimya test istemlerinin ikinci 3 ay ortalamasının ilk 3 ay ortalamasına göre %28.3 azaldığı gözlenmiştir. Hormon testlerinde ise ikinci 3 aydaki azalma toplamda %12.1 olarak belirlenmiştir. Sonuç: Klinisyenlerce yapılan test istemlerinde alışkanlıkların önemli yer tuttuğu düşünülmüştür. Test istemlerinin yerlerinin değiştirilmesi belirli tetkiklerin daha az istemi ile sonuçlanmaktadır. Bu amaçla tetkiklerin istem sayfasındaki yerlerinin değiştirilmesi ile gereksiz iş gücü kaybını önlenmesi, hastaların bekleme süresinin kısalması yanında ülke ekonomisine de ciddi anlamda katkı sağlayacaktır.
