ÖZLEM ÖZKAN , NİMET KARATAŞ
TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni - 2004;3(7):139-147
Amaç: Bu araştırma, TSK mensupları ve ailelerinin birinci basamak sağlık hizmeti kullanım özelliklerini saptamak amacıyla yürütülmüştür. Gereç-Yöntem: Araştırma, kesitsel tip bir araştırmadır. 1998 yılında TSK'nin KKK'na bağlı, Ankara garnizonundaki 10 birinci basamak sağlık biriminde gerçekleşmiştir. Veriler araştırmacı tarafından üç ay boyunca (Ocak-Mart 1998) TSK çalışanların ve ailelerinin birinci basamak sağlık birimlerine başvuru nedenlerini, sonucunu ve hekim tarafından yapılan müdahalenin kayıt edilmesiyle elde edilmiştir. Uygulamadan elde edilen veriler yüzde olarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Birinci basamağı kullanan TSK mensubu ve ailesi başına düşen tahmini yıllık başvuru sayısı 7.8'dir. En fazla başvuru dispanserlerdeki ailelere (hane başı 34.8) ve kıtadaki TSK mensuplarına (12.0) aittir. Kıta revirindeki erbaş-er, TSK mensupları ve dispanserlerdeki aileler en fazla hastalık şikayeti (%68.5, %76.9, %72.8), karargah revirlerindeki çalışan ve aileleri ise en fazla ilaç yazdırmak için (%59.8, %90.0) birinci basamak sağlık birimlerini kullanmışlardır. TSK mensupları ve ailelerinde en sık görülen hastalıklar sırasıyla solunum sisteminin akut enfeksiyonları, ankiloz ve sonradan olma kemik kas bozuklukları, gastrit-duedonit-ülser, gribal enfeksiyon, enterit ve ishal ile seyreden hastalıklar, tonsilit, parazit-diğer enfeksiyon hastalıkları ve bronşittir. Sonuç ve öneriler: Sıklıkla görülen hastalıklar; akut, önlenebilir, bulaşıcı hastalık riski fazla, aynı anda pek çok kişiyi etkileyebilecek hastalıklardır ve donanımlı bir birinci basamak sağlık hizmeti ile aşılabilecek sorunlardır. Ayrıca, sevk sisteminin zorunlu hale getirilmesi, yüksek hemşirelerin halk sağlığı hemşireliği fonksiyonlarının yerine getirebilmesi için birinci basamak sağlık birimlerinde görevlendirilmesi araştırmanın bazı önerileri arasındadır.
