NESLİHAN ÇOBAN, AYBİKE SENA ÖZUYNUK, AYCAN FAHRİ ERKAN, AYSEM KAYA, BERKAY EKİCİ, FİLİZ GÜÇLÜ GEYİK, EVİN ADEMOĞLU, GÜNAY CAN, NİHAN ERGİNEL ÜNALTUNA
Archives of the Turkish Society of Cardiology - 2022;50(1):22-33
Amaç: Koroner arter hastalığı (KAH) dünyada önemli bir halk sağlığı sorunudur. Hastalığın etiyolojisinin altında yatan klasik risk faktörleri tanımlanmış olsa da bu faktörleri etkileyen moleküler mekanizmalar tamamen aydınlatılamamıştır. Bu nedenle, hastalığın gelişimi ve tedavisinde rol oynayabilecek aday gen polimorfizmlerinin tanımlanması önem taşımaktadır. Bu bilgiler ışığında, bu çalışmada ateroskleroz ile ilişkili iki gen olan ESR1 ve CYP19A1 gen polimorfizmleri araştırılmıştır. Yöntemler: 339 KAH ve KAH olmayan bireye ait periferik kan örneğinden DNA izolasyonu yapılmış ve çalışmaya katılan bireyler CYP19A1 rs10046 (C/T) ve ESR1 rs2175898 (A/G) polimorfizmleri için hibridizasyon probları kullanılarak genotiplenmiştir. Kan örnekleri koroner anjiyografiden önce alınarak biyokimyasal analizler yapılmıştır. Bunun yanında, çalışmaya katılan bireylerin koroner anjiyografi sonuçlarına göre Gensini ve SYNTAX skorları belirlenmiştir. Bulgular: ESR1 polimorfizmi G allel taşıyıcılığı erkeklerde KAH ile ilişkili bulunmuştur (p=0.036). Yaş, HDL-K, LDL-K düzeyleri ve sigara içme durumuna göre ayarlama yapılan lojistik regresyon analizinde, ESR1 G allel taşıyıcılığının erkeklerde KAH ile ilişkili olduğu gösterilmiştir (OR=2.12, [%95 GA 1.014.1] p=0.025). Yapılan lojistik regresyon analizlerinde, CYP19A1 rs10046 T allel taşıyıcısı bireylerde kompleks KAH riskinin 2.84 kat arttığı görülmüştür (p=0.016). Buna ek olarak, CYP19A1 rs10046 T alel taşıyıcılığı, SYNTAX ve Gensini skorları ile ilişkili bulunmuştur (p<0.05). ESR1 G allel taşıyıcılığı kadın hastalarda yüksek adiponektin düzeyi (p=0.005) ile ilişkili bulunurken CYP19A1 T alleli, HbA1c düzeyleri ile KAH hastalarında (p=0.004) ve erkek KAH hastalarında (p=0.018) ilişkili bulunmuştur. Sonuç: CYP19A1 ve ESR1 polimorfizmleri KAH şiddeti ve KAH varlığı ile ilişkili bulunmuştur. Çalışılan gen polimorfizmlerin KAH gelişimindeki etkilerinin belirlenebilmesi için daha çok çalışmaya ihtiyaç bulunmaktadır.
