KAZIM TUĞYAN, NÜKET TUĞYAN, GÜVEN ERBİL, ZİŞAN BULDAN
Türkiye Ekopatoloji Dergisi - 2005;11(2):51-57
Giriş ve amaç: Malathion; tarımda ve günlük yaşamda böcekleri öldürmek amacıyla yaygın olarak kullanılan bir insektisittir. Yararları yanında çeşitli nedenlerle insanlara ve tüm ekosisteme zararlı olabilen bu ürünün istenmeyen en önemli etkisi zehirlenmelerdir. Çalışmamızda Malathion ile zehirlenmede görülen böbrek dokusundaki bozuklukların hücresel hasara bağlı olup olmadığını ışık mikroskobik ve elektron mikroskobik olarak incelemeyi amaçladık. Gereç ve yöntem: Çalışmamızda 28 adet Balb-c türü fare kullanıldı. Bir grup (n: 7) kontrol grubu olurken diğer 3 gruba LD50 (n: 7), LD50/2 (n: 7), LD50/4 (n: 7) dozunda malathion verildi. Deneyden 24 saat sonra böbrek dokuları alındı. Rutin histolojik takip işlemlerinden sonra elde edilen dokulara ışık mikroskobik ve elektron mikroskobik değerlendirme yapıldı. Bulgular: Malathion verdiğimiz gruplardan elde edilen böbrek dokusu incelendiğinde, özellikle damar çevresinde belirgin mononükleer hücre infiltrasyonu tubulus lümenlerinde eritrosit kümeleri, tubuluslarda tiroidizasyon, intertisyumda eritrosit ekstravazasyonu gözlendi. Elektronmikroskobik incelenmesinde özellikle glomerüler bazal membran kalınlığının düzensizleştiği ve mezangial hipertofi saptandı. Malathion uygulanan gruplara ait bulgular ile kontrol grubu karşılaştırıldığında, sonuçlar istatistiksel olarak anlamlı bulundu (P<0.05). Sonuç: Organofosfat bileşikleri ile oluşan zehirlenmelerde görülen sistemik yakınmaların nedeninin ilgili organlarda oluşan hücresel hasar olabileceğini düşünmekteyiz.
