MONA M RASHED, NOHA M RAGAB
Turkish Journal of Hematology - 2004;21(3):141-147
Apoptozis tümörlerde sık görülen bir olay olup, hücre ölümüne yol açan aktif olarak düzenlenmiş bir hücresel süreçtir. Apoptozise direnç göstermek, hücre kaybını azaltarak tümöre bir avantaj sağlar. Bu çalışmada non-Hodgkin lenfoma evre IV olan ve kemik iliği tutulumu olan 30 hastanın kemik iliği dokusuna retrospektif olarak Fas/Apo-1, CD95 ve bcl-2 onkoprotein açısından immünhistokimyasal inceleme yapıldı. Olguların %60'ı kemoterapi almakta idi. Çalışmada, apoptozisi indükleyen Fas/CD95 inhibe eden bcl-2 immünreaktivitesi ile yaş, cinsiyet, kemik iliğinde malign hücre infiltrasyonu paterni, tipi ve kemoterapi ile olan ilgisi gibi klinikopatolojik değişkenler arasındaki ilişkiye bakıldı. Fas/CD95 23 olguda pozitifti. Pozitif immünreaktivite kemoterapi etkisi ile yakından ilişkili idi (p= 0.0002). Bcl-2 ise 7 olguda pozitifti. Bcl-2 pozitifliği ile cinsiyet arasında (p= 0.03), kemik iliğinde malign hücre infiltrasyon paterni arasında (p= 0.02) ve kemoterapi etkisinin olmaması arasında (p= 0.0004) yakın ilişki saptandı. Sonuç olarak non-Hodgkin lenfomada apoptozis sık görülen bir durumdur. Fas/CD95 ve bcl-2, kemik iliği tutulumu olan non-Hodgkin lenfomada apoptozis yorumu yaptıracak bir tümör işaretleyicisi olarak kullanılabilir. Fas/CD95 ekspresyonu kemik iliğine kemoterapinin etkisini gösterebilirken bcl-2 ekspresyonu apoptozise direnci gösteren bağımsız bir işaretleyici olarak kullanılabilir.
