DERYA GÜZEL, SİNEM SAĞ, MUSTAFA SERDAR SAĞ, İBRAHİM TEKEOĞLU, AYHAN KAMANLI, KEMAL NAS
Kocatepe Tıp Dergisi - 2018;19(3):86-92
AMAÇ: Romatoid Artrit (RA), oryantasyon, dikkat ve bellek zayıflığı gibi azalmış bilişsel işlevlere neden olur. Sunulan bu çalışmanın amacı RA’da bilişsel işlevlerin bir belirleyicisi olarak eklem yıkımını ve hastalığın diğer parametrelerini değerlendirmektir. GEREÇ VE YÖNTEM: Bu kesitsel çalışma, 45 hasta ve 40 sağlıklı kontrol içemektedir. RA’lı hastalarda radyolojik progresyon skoru (≥0.5, modifiye Sharp / van der Heijde skorları- MTS’ler), 28 eklemin hastalık aktivite skoru (DAS-28) ve 44 eklemin hastalık aktivite skoru (DAS-44) değerlendirildi. Mini Mental Test (MMSE) ve Hastane Anksiyete Depresyon Ölçeği (HADÖ) değerlendirildi. Sonuçlar, bilişsel işlevleri belirlemek için hasta ve kontrol grubu arasında karşılaştırıldı. BULGULAR: MMSE skorları açısından gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark vardı (p=0.003). RA ve kontrol grupları arasında anksiyete ve depresyon düzeyleri açısından anlamlı farklılık yoktu. MMSE skoru; hastalık süresi (p=0.011, r=-0.371), Sharp skoru (p=0.018, r=-0.350) ve DAS-28(p=0.044, r=-0.296) skoru ile ilişkilendirildi. Depresyon skoru da DAS ile ilişkiliydi (p=0.004, r=0.425). Romatoid faktör düzeyleri, antisiklik sitrullinat peptid düzeyleri ve bilişsel işlev testleri arasında herhangi bir ilişki bulunamadı. SONUÇ: Sonuçlar, uzun süredir RA olan hastalarda inflamatuar mediatörlere maruz kalmanın, eklemleri etkilediği sürece merkezi sinir sisteminde de bozulmaya neden olabileceğini göstermektedir. Bilişsel bozulma, hastalık şiddeti ve eklem yıkımı ile ilişkili idi. Dolayısıyla, radyografik eklem hasarı, RA’daki bu kronik süreç boyunca nöronal hasarın ve bilişsel bozulmanın boyutunu yansıtan pozitif bir ön belirteç olabilir.
